[Hỏi đáp] Chữa thoái hóa khớp bằng những phương pháp nào?

Hiện nay, có thể chữa thoái hóa khớp bằng nhiều phương pháp khác nhau, phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe và điều kiện của người bệnh. Vậy trong bài viết này, Dược Mỹ Phẩm Khang Linh sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin giải đáp cho câu hỏi chữa thoái hóa khớp bằng phương pháp nào?

1. Một số thông tin về bệnh thoái hóa khớp

1.1. Thoái hóa khớp là gì?

Thoái hóa khớp là tình trạng lớp sụn bảo vệ ở đầu xương bị phá hủy và mất đi chức năng khiến cho các đầu xương va chạm và gây ra tình trạng đau đớn cho người bệnh. 

Theo các nghiên cứu, có tới hơn 50% người từ trên 65 tuổi bị ảnh hưởng bởi căn bệnh thoái hóa khớp. Tình trạng này có liên quan đến nhiều vấn đề như đau, mất chức năng, giảm sức bền và các biến chứng liên quan.

Tuy nhiên, bệnh thoái hóa khớp đang có xu hướng trẻ hóa, ở Việt Nam: người trên 35 tuổi chiếm 30%, 60% người trên 65 tuổi và hơn 85% ở người trên tuổi 85.

1.2. Các bệnh thoái hóa khớp thường gặp

Thoái hóa khớp gối

Theo thời gian, sụn ở khớp gối bị bào mòn, rách hoặc tiêu biến gây ra các hiện tượng đau nhức, viêm sưng ảnh hưởng tới đi lại và sinh hoạt. Bệnh thoái hóa khớp ở gối thường xảy ra ở người cao tuổi. Khớp gối là vị trí rất dễ bị gai khớp gối, biến dạng khớp gối hay là tràn dịch khớp gối nếu như không có biện pháp điều trị sớm.

Thoái hóa khớp háng

Khớp háng là một vị trí bị bào mòn và ảnh hưởng nhiều do tuổi tác. Có 2 loại thoái hóa khớp háng thường gặp đó là:

• Thoái hóa khớp háng nguyên phát: Là dạng thường gặp nhiều nhất, chiếm hơn 50% và chủ yếu ở người từ 60 tuổi trở lên.
• Thoái hóa khớp háng thứ phát: Thường do chấn thương hoặc bị hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi. 

Thoái hóa khớp cổ tay, bàn tay 

Thoái hóa khớp tay là một tình trạng mãn tính liên quan đến một hoặc nhiều khớp của cổ tay, bàn tay. Thoái hóa ở hai vị trí tay này thường sẽ gây đau, giảm sức nắm, khó khăn trong các cử động và gây cứng khớp dẫn đến làm suy yếu các chức năng của tay. Theo ước tính, tỷ lệ mắc bệnh thoái hóa khớp cổ tay, bàn tay chiếm từ 13%-26% và gặp nhiều ở phụ nữ lớn tuổi. 

Thoái hóa khớp cổ chân 

Ở những người trên 40 tuổi, nhất là các vận động viên hay người sử dụng cổ chân nhiều thường bị mắc bệnh thoái khớp cổ chân. Những cơn đau nhói hay tình trạng sưng, nóng đỏ sẽ xuất hiện ở quanh khớp cổ chân và ảnh hưởng nhiều đến thể trạng, sức khỏe và cả tinh thần của người bệnh.

Thoái hóa đốt sống cổ 

Bệnh này không chỉ xảy ra ở người già mà còn cả với những người trẻ trong độ tuổi từ 25-30. Nguyên nhân của bệnh thường đến từ tính chất công việc và cả thói quen sinh hoạt không lành mạnh.

Thoái hóa cột sống thắt lưng 

Bệnh thoái hóa cột sống thắt lưng là tình trạng thoái hóa lớp sụn khớp và đĩa đệm cột sống ở phần xương dưới sụn và màng hoạt dịch.Thường người bệnh bị thoái hóa cột sống thắt lưng sẽ có các biểu hiện như là: đau âm ỉ, đau dữ dội, đau ở vùng lưng dưới, khó khăn khi gập người … 

2. Các nguyên nhân gây ra bệnh thoái hóa khớp thường gặp

Khi quá trình tái tạo và thoái hóa sụn khớp trong cơ thể bị mất cân bằng, tình trạng thoái hóa khớp thường sẽ xảy ra. Theo chuyên gia, có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra bệnh thoái hóa khớp, có thể kể tới một số nguyên nhân chủ yếu đó là: 

• Tuổi tác: Khi tuổi tác càng cao, nguy cơ mắc bệnh thoái hóa khớp càng cao. Bệnh thoái hóa khớp thường xảy ra ở độ tuổi từ trên 40. 
• Thừa cân béo phì: Béo phì làm gia tăng áp lực lên các khớp, đặc biệt là các khớp đầu gối, hông và cột sống. Tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến hệ thống các dây chằng bị tổn thương và khiến cho bệnh thoái hóa khớp tiến triển nặng hơn. 
• Thói quen sinh hoạt sai tư thế: Trong những hoạt động thường ngày, các tư thế ngồi, nằm hoặc gập người sai tư thế đều có thể ảnh hưởng xấu đến xương khớp.
• Tổn thương xương khớp: Khớp bị tổn thương do các chấn thương khớp hoặc do hoạt động quá sức. 
• Dị dạng bẩm sinh về khớp: Những người có khớp bất thường bẩm sinh hoặc bị lúc trẻ sẽ dẫn đến tình trạng thoái hóa khớp sớm và trầm trọng hơn so với người bình thường.
• Gen di truyền: Một số bệnh lý thoái hóa khớp liên quan đến gen di truyền. Nếu như có người thân trong gia đình mắc các bệnh này thì rất có thể nguyên nhân bị thoái hóa khớp là do gen di truyền. 
• Thiếu dinh dưỡng: Những người có chế độ ăn uống không khoa học, thiếu các chất dinh dưỡng như là canxi, glucosamine, chondroitin sẽ khiến cho mật độ xương giảm và gây ra hiện tượng bào mòn ở phần sụn khớp, lâu dần sẽ dẫn đến tình trạng thoái hóa khớp. 

3. Các phương pháp giúp chẩn đoán bệnh thoái hóa khớp

Để có thể đưa ra được phác đồ điều trị bệnh thoái hóa khớp phù hợp người bệnh cần đếm thăm khám ở các bác sĩ chuyên khoa. Dựa vào kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ xác định được rõ nguyên nhân, tình trạng bệnh và đưa ra được phương pháp giúp điều trị bệnh một cách tốt nhất. 

Hiện nay, để chẩn đoán được căn bệnh thoái hóa khớp thường áp dụng một số phương pháp dưới đây: 

3.1. Chẩn đoán hình ảnh X-quang, cộng hưởng từ MRI

Tia X sẽ hỗ trợ trong việc đem lại hình ảnh chính xác về cấu trúc, hình dạng khớp và cho biết bệnh đang ở giai đoạn nào.

Chụp cộng hưởng từ (MRI) là phương pháp sử dụng sóng vô tuyến và từ trường mạnh để mang lại hình ảnh chi tiết của các mô mềm như là sụn, gân, hoạt dịch và dây chằng. 

3.2. Nội soi khớp

Phương pháp này sẽ giúp bác sĩ quan sát trực tiếp được các tổn thương do thoái hóa sụn khớp qua các hình ảnh của dây chằng, bao hoạt dịch hay bề mặt sụn khớp … Qua đó, bác sĩ có thể chẩn đoán được mức độ thoái của khớp và có phương pháp điều trị phù hợp với các vị trí thoái hóa trong khớp.

3.3. Siêu âm khớp

Hình ảnh siêu âm sẽ cho biết được tình trạng sụn khớp gối đang gặp phải như là: tràn màng dịch khớp, màng dịch của khớp đang ở tình trạng nào, những mảnh vụn thoái hóa khớp…

4. Chữa thoái hóa khớp bằng phương pháp nào?

Trên thực tế, khi khớp bị thoái hóa không thể phục hồi như cũ. Do đó, các phương pháp chữa thoái hóa khớp được áp dụng hiện nay chủ yếu tập trung vào các mục tiêu sau:

• Giảm đau.
• Làm chậm tốc độ phát triển của bệnh.
• Phục hồi chức năng của khớp gối.
• Hạn chế cũng như là ngăn ngừa nguy cơ khớp biến dạng.
• Nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Một số biện pháp có thể được áp dụng đối với bệnh nhân bị thoái hóa khớp đó là:

4.1. Thay đổi chế độ sống

Đối với những trường hợp bệnh nhân bị thừa cân hoặc béo phì, thì việc giảm bớt cân nặng sẽ giúp giảm bớt áp lực tác động lên các khớp trong cơ thể một cách đáng kể. Điều này không chỉ giúp giảm bớt các triệu chứng khó chịu mà còn làm chậm lại quá trình thoái hóa khớp.

Bên cạnh đó, việc duy trì cân nặng hợp lý còn hỗ trợ phòng ngừa một số bệnh lý liên quan như là tăng huyết áp, tiểu đường…

Một trong những biện pháp đơn giản, hữu hiệu nhất để giúp duy trì cân nặng đó là tập thể dục. Ở những người bị thoái hóa khớp có thể gặp một số khó khăn khi mới bắt đầu tập luyện. Tuy nhiên, việc thực hiện đều đặn các bài tập sẽ giúp làm thuyên giảm các triệu chứng và tình trạng thoái hóa khớp.

Các bài tập rèn luyện phù hợp với cường độ vận động thấp dành cho người bị thoái hóa khớp có thể kể đến như là: Đạp xe, đi bộ, bơi, yoga…

Bên cạnh đó, các sĩ cũng khuyến khích người bệnh nên tập thể dục dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia hoặc tập cùng với người khác để duy trì được động lực luyện tập.

4.2. Các liệu pháp thay thế

Áp dụng một số liệu pháp thay thế cũng có khả năng giúp người bệnh kiểm soát tốt được tình trạng thoái hóa khớp như là:

Chườm lạnh hoặc chườm nóng

Biện pháp pháp chườm lạnh và chườm nóng có khả năng làm dịu bớt các cơn đau khớp do thoái hoá và không gây ra tác dụng phụ gì. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả như mong muốn, người bệnh cần lưu ý thực hiện chườm lạnh trước tiên đối với khớp bị sưng đau. Sau khi đã giảm sưng, người bệnh có thể chuyển sang chườm nóng để làm giảm bớt tình trạng cứng khớp.

Xoa bóp, massage

Co thắt cơ ở xung quanh là tình trạng khó thể tránh khỏi ở những người bệnh bị thoái hóa khớp. Trong trường hợp này, người bệnh có thể sử dụng biện pháp massage, xoa bóp để thư giãn được cơ bắp và làm dịu các cơn đau, đồng thời kích thích được lưu lượng máu đến khu vực này. Tuy vậy, hiệu quả của việc massage trong quá trình chữa trị thoái hóa khớp gối chỉ mang tính tạm thời.

Bên cạnh đó, tuy phương pháp massage rất dễ thực hiện nhưng cần đảm bảo thực hiện được đúng kỹ thuật để có thể đem lại hiệu quả như mong muốn.

Cải thiện chất lượng giấc ngủ

Các cơn đau dai dẳng, khó chịu ở các khớp có thể ảnh hưởng không ít đến giấc ngủ của người bệnh. Cải thiện giấc ngủ là việc cần thiết trong trường hợp này, bởi vì một giấc ngủ ngon và đủ giấc sẽ giúp cho bệnh nhân có nhiều lợi thế hơn trong quá trình điều trị và kiểm soát tốt căn bệnh thoái hóa khớp.

Một số cách dưới đây có thể hỗ trợ cải thiện được giấc ngủ như là:

• Xây dựng thói quen đi ngủ sớm vào giờ cố định mỗi buổi tối.
• Không sử dụng các loại thiết bị điện tử có ánh sáng xanh như màn hình tivi, máy tính, điện thoại… khi đi ngủ.
• Kê thêm gối ở dưới chân để giảm bớt các áp lực tác động lên trên khớp gây đau.
• Chườm nóng lên các khớp trước khi đi ngủ.

Nếu như thường xuyên bị mất ngủ vì đau, người bệnh cần sớm đến gặp các bác sĩ để được thăm khám và có biện pháp can thiệp kịp thời

Châm cứu

Phương pháp châm cứu sử dụng kim hoặc que nhọn đã được tiệt trùng kích thích vào các huyệt để đả thông được kinh mạch và lưu thông khí huyết. Từ đó, hỗ trợ điều trị các trường hợp bị thoái hóa khớp.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng biện pháp châm cứu không phải phù hợp đối với tất cả người bệnh và cần được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa được đào tạo bài bản về phương pháp này. 

4.3. Điều trị bằng các thuốc giảm đau

Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe, người bệnh có thể được chỉ định một số loại thuốc như là:

• Các thuốc giảm đau không kê toa (OTC): Như là paracetamol (acetaminophen), các loại thuốc giảm đau kháng viêm không steroids (NSAIDs) như là aspirin, ibuprofen…
• Các thuốc giảm đau kê đơn: Nếu như người bệnh không đáp ứng tốt với các loại thuốc giảm đau không kê đơn hoặc gặp nhiều tác dụng phụ của thuốc, bác sĩ có thể cho người bệnh sử dụng một số loại thuốc đặc hiệu phù hợp hơn. Hiện nay, các thuốc NSAIDs chọn lọc COX-2 thường được chỉ định sử dụng với tác dụng giảm đau, kháng viêm tương tự với thuốc NSAIDs truyền thống nhưng ít gây ảnh hưởng lên dạ dày và thận hơn.

Ngoài ra, người bệnh cũng có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau ở dạng kem hoặc gel bôi ngoài da bên cạnh các thuốc đường uống. Các loại thuốc giảm đau tại chỗ này được cho là ít gây ra tác dụng phụ hơn, ví dụ như là đau dạ dày, so với các thuốc dạng uống.

Tuy vậy, bệnh nhân khi dùng thuốc cần lưu ý rằng các thuốc giảm đau đường uống hay dạng bôi ngoài da đều chỉ đem lại tác dụng điều trị các triệu chứng của bệnh thoái hóa khớp, cụ thể như là đau nhức chứ không thể chữa lành hoàn toàn vấn đề sức khỏe này.

4.4. Tiêm corticoid 

Đối với trường hợp bị đau nhức khớp nghiêm trọng do thoái hóa, người bệnh có thể sẽ cần tiêm corticoid trực tiếp vào khớp để giảm viêm, nhằm làm giảm tình trạng sưng cứng và đau nhức ở đầu gối. Tuy nhiên, đây không phải là giải pháp lâu dài vì trong một số trường hợp, steroid có thể góp phần bào mòn lớp sụn ở các khớp.

4.5. Phẫu thuật

Với những trường hợp không đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị trên hoặc bệnh có xu hướng diễn biến nghiêm trọng, ảnh hưởng nặng nề tới sức khỏe thì sẽ được bác sĩ chỉ định phẫu thuật để điều trị bệnh thoái hóa khớp.

Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe, vị trí khớp thoái hóa mà bác sĩ sẽ cân nhắc lựa chọn phương pháp phẫu thuật cho phù hợp.

5. Một số lưu ý khi điều trị bệnh thoái hóa khớp

Việc lựa chọn phương pháp điều trị sẽ được các bác sĩ chuyên khoa xương khớp dựa trên các yếu tố như là tình trạng, mức độ và giai đoạn của bệnh thoái hóa khớp.

Ở những trường hợp cần phải thực hiện phẫu thuật khớp, người bệnh cần lưu ý giữ cho vết mổ luôn khô và sạch sẽ cho đến khi lành hẳn. Sử dụng các loại băng, gạc tiệt trùng sẽ giúp giảm được sự kích ứng từ quần áo tác động lên trên vết thương.

Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng có thể cảm thấy chán ăn trong một vài ngày đầu sau khi thực hiện phẫu thuật. Tuy nhiên, người cần cố gắng có một chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, lành mạnh và khoa học để không chỉ giúp cảm thấy dễ chịu hơn mà còn thúc đẩy cho quá trình làm lành vết mổ diễn ra một cách nhanh chóng hơn.

Ngoài ra, cho dù lựa chọn phương pháp điều trị bảo tồn hay xâm lấn, bệnh nhân vẫn nên tập các bài tập vật lý trị liệu theo chỉ định của bác sĩ để nhằm phục hồi chức năng cũng như tính linh hoạt của các khớp, đồng thời ngăn ngừa quá trình thoái hóa tiếp tục tiến triển. Mỗi bệnh nhân sẽ có một chế độ tập luyện riêng nên cần tham khảo với các bác sĩ để được gợi ý, đề xuất những bài tập phù hợp.

Trên đây là bài viết về chủ đề chữa thoái hóa khớp bằng cách nào thì hiệu quả, an toàn. Có nhiều phương điều trị bệnh thoái hóa khớp khác nhau, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của mỗi người bệnh sẽ có phác đồ điều trị phù hợp.