Thoái hóa khớp gối: Nguyên nhân, dấu hiệu, thuốc nên dùng

Thoái hóa khớp gối là căn bệnh rất phổ biến ở Việt Nam, đặc biệt là những người lớn tuổi. Căn bệnh này ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe và cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Hãy cùng Dược Mỹ Phẩm Khang Linh tìm hiểu về bệnh thoái hóa khớp gối để có thêm thông tin bổ ích nhất.

Xem thêm:

• Thoái hóa khớp gối nên tập môn the thao gì
• Thoái hóa khớp gối có quan hệ được không
• Thoái hoá khớp gối có nên đi bộ
• Thoái hóa khớp gối có nên đi xe đạp

1. Khớp gối có cấu tạo và vai trò như thế nào?

Đầu gối là một trong những khớp xương lớn nhất và phức tạp nhất trên cơ thể con người. Đầu gối là nơi nối xương đùi với xương ống chân. Xương mác và xương bánh chè là những xương khác giúp tạo nên khớp gối.

Gân có tác dụng kết nối xương đầu gối với cơ chân để giúp khớp gối cử động linh hoạt. Các dây chằng có nhiệm vụ tạo nên sự ổn định cho đầu gối. Có 4 loại dây chằng ở gối, bao gồm dây chằng chéo trước, dây chằng chéo sau, dây chằng chéo giữa và dây chằng bên. Hai miếng sụn có hình chữ C đóng vai trò giúp giảm xóc giữa xương đùi và xương chày. Còn lại là bao hoạt dịch chứa đầy chất lỏng để giúp đầu gối cử động trơn tru.

2. Tổng quan về bệnh thoái hóa khớp gối

Thoái hóa khớp gối là bệnh diễn biến âm thầm nên rất ít người có thể phát hiện kịp thời. Dấu hiệu đầu tiên nhận biết thoái hóa khớp gối là bị đau mặt trước khớp gối, có tiếng kêu lạo xạo khi gấp duỗi nhưng người bệnh thường chủ quan. Đến khi bệnh tiến triển nặng hơn sẽ gây ra các biến chứng nguy hiểm và ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và lao động hàng ngày.

Về bản chất, thoái hóa khớp gối là tình trạng tổn thương sụn khớp kèm theo phản ứng viêm và giảm lượng dịch khớp do quá trình tái tạo sụn khớp không đủ để bù vào lớp sụn đã bị mất theo thời gian.

Ngày nay, thoái hóa khớp gối là căn bệnh có xu hướng gia tăng ở những người trẻ tuổi bởi vì lối sống ít vận động và chế độ dinh dưỡng không khoa học.

3. Những biểu hiện của thoái hóa khớp gối

Những triệu chứng của bệnh thoái hóa khớp gối bao gồm:

• Người bệnh đau mặt trước hoặc trong khớp gối, cơn đau này tăng lên khi vận động hoặc khi chuyển từ tư thế ngồi sang đứng. Lúc đầu các cơn đau nhức đầu gối sẽ xuất hiện, lâu dần những cơn đau sẽ tăng lên và kéo dài.
• Khớp gối cứng và khó cử động hơn sau khi ở yên một chỗ lâu, có thể mất linh hoạt.
• Khớp gối có thể bị sưng to, phù viêm.
• Chân bị lệch trục theo kiểu vòng kiềng hoặc theo kiểu chân chữ X, người bệnh có thể mất đi chức năng vận động.

Thoái hóa khớp gối tiến triển theo 3 giai đoạn sau:

• Giai đoạn khởi phát.
• Giai đoạn giữa.
• Giai đoạn thương tổn.

4. Nguyên nhân gây ra thoái hóa khớp gối là gì?

Có rất nhiều nguyên nhân và yếu tố làm tăng nguy cơ mắc thoái hóa khớp gối, bao gồm:

• Do tuổi tác: Khi tuổi càng cao thì quá trình tổng hợp các sụn khớp càng bị suy giảm. Sau giai đoạn trưởng thành, các tế bào sụn cũng không còn khả năng sản sinh và tự tái tạo nữa.
• Do giới tính: Theo những nghiên cứu, phụ nữ sau 55 tuổi thường có nguy cơ mắc các bệnh về viêm khớp cao hơn so với nam giới. Nguyên nhân là do các dây chằng trước của khớp gối trở nên yếu hơn và thói quen đi giày cao gót cũng gây nên áp lực trực tiếp lên sụn khiến thoái hóa tiến triển nhanh.
• Trình trạng thừa cân hoặc béo phì: Việc thừa cân hay béo phì tạo áp lực lớn lên hai khớp gối nên sụn khớp nhanh bị hao mòn theo thời gian. Theo những nghiên cứu mới nhất, phụ nữ trên 40 tuổi thừa cân béo phì có khả năng mắc thoái hóa khớp gối cao gấp 6 lần so với người bình thường.
• Do chấn thương khi chơi thể thao hoặc tai nạn: Những rủi ro này làm gãy xương bánh chè, đầu dưới xương đùi, làm giãn hoặc đứt dây chằng… sẽ khiến các sụn bị tổn thương nghiêm trọng, đặc biệt nếu không điều trị sớm sẽ gây thoái hóa từ từ.
• Di truyền: Một số người bệnh bị thoái hóa khớp là do gen di truyền.
• Do vận động quá sức: Việc lao động nặng, chơi thể thao ở cường độ mạnh cũng tăng nguy cơ mắc thoái hóa khớp gối.
• Không thường xuyên rèn luyện thể dục: Lười tập thể dục thể thao sẽ khiến các cơ bị lỏng lẻo, khớp xương thiếu linh hoạt, cấu trúc các cơ, xương, gân, dây chằng dễ bị sai lệch. 
• Sử dụng các thuốc corticoid không đúng cách: Nhóm corticoid được sử dụng trong điều trị chống dị ứng, kháng viêm và ức chế miễn dịch nhưng nếu quá lạm dụng sẽ làm tăng mức độ thoái hóa khớp.
• Do hệ miễn dịch bị phá hủy: Sụn khớp được nuôi dưỡng bởi dịch khớp, do đó mà nó không được nhận biết là một phần của cơ thể. Thay vì bảo vệ nó, cơ thể sẽ tự sinh ra cơ chế hủy hoại sụn khớp, bất kể là sụn hư hay khỏe mạnh.
• Do các biến dạng của xương: Nếu trẻ sinh ra có các biến dạng xương hoặc sụn thì nguy cơ bị thoái hóa khớp cao hơn bình thường.
• Chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt không khoa học: Túi hoạt dịch giảm tiết chất nhờn nếu ăn uống thiếu chất, đồng thời uống rượu bia quá nhiều cũng khiến sụn khớp bị hủy hoại nghiêm trọng.

• Một số bệnh lý khác: Nhiều bệnh lý khác ảnh hưởng xấu đến xương khớp và sụn như gút, tiểu đường, rối loạn chuyển hóa, viêm khớp dạng thấp, bàn chân bẹt,…

5. Những biến chứng nguy hiểm của thoái hóa khớp gối

Người bị thoái hóa khớp gối có những cơn đau mãn tính. Nếu như không được điều trị kịp thời, những biến chứng do thoái hóa khớp gối gây ra sẽ ảnh hưởng lớn đến cuộc sống và sức khỏe của người bệnh, đồng thời làm suy giảm chức năng vận động như:

• Cứng khớp.
• Vận động bị hạn chế, đi lại khó khăn, thậm chí phải dùng nạng.
• Biến dạng khớp gối, các chi dưới bị cong, vẹo.
• Teo cơ.
• Gây ra chứng vôi hóa sụn khớp.
• Nặng hơn có thể bại liệt, tàn phế, phải dùng đến xe đẩy hoặc xe lăn để hỗ trợ cho việc đi lại.

Ngoài ra, bệnh cũng gây ra các vấn đề về thần kinh và trầm cảm, ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống sinh hoạt như:

• Gây rối loạn giấc ngủ.
• Giảm hiệu suất làm việc.
• Tăng cân, ít tập luyện thể dục dẫn đến các bệnh lý tiểu đường, tăng huyết áp, bệnh tim mạch, gout.

6. Các phương pháp chẩn đoán thoái hóa khớp gối

Trong quá trình thăm khám, ấn khớp gối sẽ có cảm giác đau và sưng. Khớp gối sưng to là do tràn dịch khớp, mọc chồi xương hoặc có các khối u vùng khoeo mặt sau khớp. Để chẩn đoán chính xác hơn, bác sĩ thường thực hiện theo 2 phương pháp sau: 

6.1. Chẩn đoán thông qua các triệu chứng bệnh

• Đau khớp gối: Mới đầu tình trạng đau chỉ âm ỉ và thỉnh thoảng mới bị. Lâu dần cơn đau sẽ trở nên nặng hơn và xuất hiện liên tục. Đặc biệt là cơn đau sẽ nặng thêm khi thời tiết trở lạnh, áp suất không khí giảm bởi chỉ cần cử động nhẹ cũng khiến cho người bệnh đau khớp gối cả ngày.
• Cứng khớp gối: Tình trạng cứng khớp gối thường xảy ra vào buổi sáng trong khoảng thời gian 30 phút. Nếu tình trạng này nặng thêm, tình trạng cứng khớp sẽ có thể kéo dài.
• Đầu gối bị biến dạng và có gai xương, gây lệch trục khớp hay thoái vị màng hoạt dịch.
• Mỗi khi có những cử động khớp sẽ gây ra tiếng lục khục.
• Tràn dịch màng khớp gối.

6.2. Chẩn đoán thoái hóa khớp gối thông qua hình ảnh

• Chụp X-quang: Khi chụp X-quang sẽ phát hiện dấu hiệu hẹp khe khớp, gai mọc ở thân xương và xương bánh chè, làm tăng đậm độ xương dưới sụn, có hiện tượng vôi hóa ở gân kheo sau.
• Siêu âm khớp: Sẽ phát hiện các tổn thương tràn dịch khớp, hẹp khe khớp, có gai xương, đồng thời đánh giá độ dày của sụn khớp.
• Chụp cộng hưởng từ MRI: Quan sát hình ảnh của khớp gối trong không gian 3 chiều, sẽ phát hiện các tổn thương sụn khớp, dây chằng và màng hoạt dịch.
• Nội soi khớp: Đây là cách quan sát trực tiếp và đánh giá được chính xác mức độ tổn thương thoái hóa sụn khớp, đồng thời phân biệt rõ ràng với các bệnh lý khác về khớp.
• Xét nghiệm: Các xét nghiệm về máu, sinh hóa, dịch khớp giúp kiểm tra bạch cầu, độ nhớt…

7. Bị thoái hóa khớp gối có nguy hiểm hay không?

Khớp gối có vai trò quan trọng trong quá trình vận động và có mối quan hệ chặt chẽ với các bộ phận xương khớp khác của cơ thể. Vì vậy, khi khớp gối bị tổn thương hay thoái hóa, các bộ phận khác cũng sẽ bị ảnh hưởng theo, nếu như không được điều trị kịp thời, người bệnh sẽ gặp phải những biến chứng nghiêm trọng hơn:

• Đau nhức dai dẳng: Đầu tiên chỉ là những cơn đau nhẹ, nhưng càng về sau các cơn đau càng dồn dập, nhức nhối và khó chịu hơn. Gây ảnh hưởng trầm trọng đến người bệnh trong việc đi đứng, vận động và làm ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống.
• Đầu gối bị biến dạng: Nếu để bệnh kéo dài thêm sẽ khiến khớp và sụn dần bị xơ vữa, lúc này đầu gối sưng to hơn và biến dạng so với bình thường.
• Đi lại khó khăn: Người bị thoái hóa khớp gối sẽ không thể đi lại bình thường được, việc đi lại trở nên khó khăn, tập tễnh.
• Teo cơ, liệt: Nếu bệnh chuyển biến nặng, các cơ chân dần yếu, người bệnh có cảm giác run chân, không đứng vững, dần rơi vào trạng thái liệt.

Như vậy, thoái hóa khớp gối vô cùng nguy hiểm nếu như không được điều trị kịp thời. Vì vậy, khi có các dấu hiệu nghi ngờ bệnh, bạn cần phải đến ngay các phòng khám hoặc trung tâm y tế uy tín để được kiểm tra cụ thể.

8. Bị thoái hóa khớp gối có chữa được không?

Bệnh thoái hóa khớp gối nếu như được phát hiện sớm sẽ điều trị và kiểm soát được. Tuy nhiên, không thể chữa khỏi dứt điểm 100%.

Việc phát hiện và điều trị kịp thời bệnh sẽ giúp cho người bệnh duy trì được các chức năng của khớp và làm giảm đáng kể những triệu chứng như đau đớn, viêm sưng gây ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày. Với căn bệnh này, việc điều trị càng sớm thì hiệu quả càng cao cũng như tránh được những biến chứng nguy hiểm về sau.

9. Các phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối

Hiện nay, có nhiều phương pháp để chữa trị thoái hóa khớp gối như sau:

9.1. Phương pháp điều trị không dùng thuốc

• Giảm cân: Việc giảm cân ở người béo phì giúp giảm áp lực ở đầu gối do cơ thể nặng nề gây ra.
• Tập luyện các bài tập giúp chống thoái hóa khớp gối.
• Bài tập vật lý trị liệu để giảm đau: Có 2 loại phương pháp điều trị là chủ động và thụ động.
• Sửa tư thế vận động cho đúng: Không nên ngồi xổm, ngồi bó chân cũng như hạn chế leo cầu thang để tránh gây áp lực lên đầu gối.

9.2. Phương pháp điều trị dùng thuốc

Người bị thoái hóa khớp gối nên sử dụng các nhóm thuốc sau:

• Nhóm thuốc chống viêm giảm đau.
• Thuốc chống viêm không steroid.
• Thuốc bôi ngoài da.
• Thuốc chống thoái hóa khớp tác dụng chậm.
• Các thuốc tiêm vào khớp.

Ngoài ra, có thể sử dụng cách băm nhuyễn lá ngải cứu, lá lốt, lá xương sông,… rồi đắp lên đầu gối, ngày thay thuốc 1 lần.

Điều trị thoái hóa khớp gối bằng thuốc giúp giảm đau nhưng để lại nhiều tác dụng, vì vậy người bệnh cần tuân theo chỉ định của bác sĩ.

9.3. Phương pháp phẫu thuật ngoại khoa

Các phương pháp phẫu thuật ngoại khoa thường dùng là:

• Điều trị dưới nội soi khớp (cắt lọc, bào, rửa khớp).
• Khoan kích thích tạo xương.
• Cấy ghép tế bào sụn.
• Mổ thay khớp.

Phương pháp phẫu thuật chỉ được sử dụng khi những phương pháp khác không có hiệu quả và không khuyến khích được sử dụng vì có nhiều rủi ro về sức khỏe. Hơn nữa, bác sĩ còn có thể kết hợp với những phương pháp khác để đạt được hiệu quả cao. Chế độ ăn uống dinh dưỡng cũng có ảnh hưởng lớn đến quá trình phục hồi của thoái hóa khớp gối. 

10. Các biện pháp phòng tránh bệnh thoái hóa khớp gối

Các biện pháp phòng sớm ngừa bệnh đơn giản như sau:

• Thường xuyên tập thể dục đúng cách như bơi lội, đi bộ, đạp xe, tránh những vận động mạnh và đột ngột.

• Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, tránh ăn nhiều chất béo, chất kích thích.
• Kiểm soát tốt cân nặng tốt.
• Làm việc văn phòng cần nghỉ giải lao, thường xuyên thay đổi tư thế.
• Xoa bóp khớp gối thường xuyên giúp cơ bắp thư giãn và lưu thông máu.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ, nên chủ động tìm hiểu kiến thức về bệnh lý xương khớp.

XEM VIDEO: Bài tập tại nhà cho người Thoái hóa khớp gối

11. Người bị thoái hóa khớp gối nên ăn và nên kiêng ăn gì?

11.1. Người bị thoái hóa khớp gối nên ăn gì?

• Các loại cá béo: Cá hồi, cá mòi, cá thu, cá ngừ, cá trích là những thực phẩm có chứa nhiều acid béo omega-3 giúp kháng viêm hiệu quả.
• Nước hầm từ xương ống hay các sụn sườn bò, bê chứa rất nhiều chondroitin và glucosamine cấu thành sụn khớp, đồng thời lượng canxi dồi dào rất tốt cho hệ xương khớp.
• Các loại thịt heo, thịt gia cầm bổ sung protein.
• Thực vật như các loại ngũ cốc, đậu nành, rau màu xanh đậm giúp tăng cường hệ miễn dịch, chống oxy hóa rất tốt.
• Bổ sung nhiều trái cây: Ăn nhiều đu đủ, dứa, ổi, dâu, chanh, cam có chứa nhiều men kháng viêm và vitamin C giúp chống viêm hiệu quả và tăng cường độ dẻo dai cho xương khớp.
• Các chất béo lành mạnh trong quả bơ, dầu dừa, dầu oliu nguyên chất, các loại hạt sẽ kích thích tế bào sụn sinh sưởng.

11.2. Người bị thoái hóa khớp gối nên kiêng ăn gì?

• Hạn chế thịt đỏ như thịt bò, thịt cừu, thịt lợn, thịt dê,…bởi cơ thể tiêu hóa sẽ sản xuất ra lượng lớn axit cần canxi để trung hòa gây thiếu canxi nên quá trình thoái hóa khớp gối diễn ra nhanh chóng hơn.
• Thực phẩm chế biến sẵn như đồ chiên rán, nướng, khoai tây…làm gia tăng tình trạng viêm khớp.
• Những thực phẩm chứa nhiều đường và carbohydrate gây cản trở việc hấp thu canxi, làm tổn thương các protein trong cơ thể, cũng như gây viêm khiến hệ cơ xương khớp dần yếu đi.
• Chế độ ăn mặn sẽ khiến cho xương giòn và dễ gãy hơn, đồng thời làm tăng tình trạng viêm và các cơn đau.
• Hạn chế các chất kích thích, nước ngọt có ga bởi chúng sẽ gây hại cho những người bị viêm khớp và thoái hóa khớp gối.

12. Những lưu ý giúp kiểm soát triệu chứng bệnh

• Giảm cân nếu như bạn bị thừa cân: Khi tăng cân sẽ tăng áp lực đè lên khớp gối và khiến khớp gối thoái hóa nặng hơn. Hơn nữa, cơ thể chứa lượng mỡ khá lớn có các chất gây viêm xương khớp nên sẽ làm tăng quá trình thoái hóa sụn khớp.
• Ăn cơm ở nhà thay vì ăn ở ngoài: Không phải thức ăn nào mua bên ngoài cũng đảm bảo vệ sinh. Đặc biệt, những món ăn được chế biến sẵn có chứa nhiều muối và chất béo không tốt cho xương khớp. Việc nấu và ăn cơm ở nhà giúp bạn lựa chọn được thực phẩm tốt cho sụn khớp và đảm bảo chế độ dinh dưỡng, hữu ích cho sức khỏe.
• Sử dụng thực phẩm chức năng bổ sung như: Glucosamine, Chondroitin, MSM hỗ trợ giảm đau, kháng viêm và duy trì tính đàn hồi của khớp.

13. Cách chăm sóc người bị bệnh thoái hóa khớp gối

Chế độ chăm sóc người bệnh tốt sẽ giúp tình trạng thoái hóa khớp gối cải thiện các triệu chứng đau, sưng vùng gối. Nếu bạn có người thân đang bị chứng bệnh này, hãy chăm sóc họ như sau:

• Chườm đá để giúp giảm đau và giảm sưng cho vùng gối.
• Tạo điều kiện nghỉ ngơi cho người bệnh. Nếu cần, nên hỗ trợ người bệnh trong việc đi lại hoặc hướng dẫn sử dụng các thiết bị như nạng, khung tập đi…
• Loại trừ các nguy cơ té ngã: Những người bị thoái hóa khớp có nguy cơ té ngã cao hơn. Vì thế, bạn hãy lắp thêm bệ ngồi bồn cầu, tay vịn hành lang trong nhà, loại bỏ các chướng ngại vật trên lối đi để giảm thiểu tối đa nguy cơ này. 
• Kiểm soát các cơn đau bằng cách không dùng thuốc: Đánh lạc hướng người bệnh bằng cách mở nhạc, tivi hoặc đơn giản bằng cách trò chuyện với họ. Đôi khi, những liều thuốc tinh thần này sẽ có tác dụng không kém so với những viên thuốc giảm đau, hơn nữa lại không gây hại cho sức khỏe người bệnh.
• Bổ sung các thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng tốt cho phần sụn khớp gối đang bị thoái hóa như: các loại trái cây, rau xanh, các loại cá béo,…

Trên đây là những kiến thức liên quan đến căn bệnh thoái hóa khớp gối mà bạn cần phải biết để trang bị tốt cho bản thân và người thân trong gia đình mình giúp phòng tránh cũng như cải thiện tình trạng bệnh đang gặp phải.

MÁCH BẠN: Viên uống GHV Bone giảm đau an toàn, Tái tạo và phục hồi chức năng khớp hiệu quả

Sản phẩm bảo vệ sức khỏe Viên khớp GHV BONE hiệp đồng tác dụng từ BỘT ĐẠM THỦY PHÂN và Glucosamin sulfat- kết quả nghiên cứu thành công Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Quốc gia – Sự hợp tác của Viện Hàn lâm khoa học Việt Nam và Viện Hàn lâm khoa học Nga.

Hiệu quả CAO cho:

• Người viêm khớp, khô khớp, thoái hóa khớp, mòn sụn khớp, gai cột sống, thoát vị đĩa đệm
• Người đang trong quá trình phục hồi các chấn thương xương, khớp
• Người từ 25 tuổi trở lên muốn bổ sung các dưỡng chất dự phòng bệnh lý xương khớp, đồng thời giúp chống nhăn, làm đẹp da.
• Người thường xuyên lên xuống cầu thang, tập yoga, gym, vận động viên thể thao, lao động nặng nhọc….
• Viên Khớp GHV Bone – Hoàn toàn không chứa Corticoid

CÔNG DỤNG:

• Giúp duy trì và bảo vệ sụn khớp, tăng tiết dịch khớp
• Hỗ trợ giảm triệu chứng viêm khớp, thoái hóa khớp
• Giúp giảm đau do khô khớp, giúp khớp vận động linh hoạt.
• Hỗ trợ điều trị các bệnh lý về xương khớp như: Viêm khớp, thoái hóa khớp, thoát vị đĩa đệm, khô khớp, gai xương khớp, đau mỏi….

Xem chi tiết và đặt hàng tại đây: https://duocmyphamkhanglinh.vn/ghv-bone