Giải đáp: Viêm khớp dạng thấp phải làm sao để cải thiện?

Viêm khớp dạng thấp phải làm sao để cải thiện? là câu hỏi mà nhiều người thắc mắc bởi đây là tình trạng bệnh rất phổ biến ở người Việt Nam. Bệnh gây ra những cơn đau nhức xương khớp dai dẳng khó chịu, ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của người bệnh. Vì vậy, hãy cùng Dược Mỹ Phẩm Khang Linh để giải đáp cho câu hỏi viêm khớp dạng thấp phải làm sao?

Xem thêm:

• Phương pháp chữa viêm khớp dạng thấp trà xanh
• Chẩn đoán viêm khớp dạng thấp là xét nghiệm gì?
• Bệnh viêm khớp dạng thấp có di truyền hay không?
• Viêm khớp xương chậu: Nguyên nhân và cách điều trị bệnh

1. Những nguyên nhân gây bệnh viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp thường xảy ra ở những khớp nhỏ như khớp ở cổ tay, bàn tay, ngón tay, khớp vai, khớp đầu gối, khớp khuỷu,… Bất cứ ai ở bất kỳ độ tuổi hay giới tính nào cũng có nguy cơ mắc phải căn bệnh này. Tuy nhiên, đối tượng mắc bệnh nhiều nhất là nữ giới ở trong độ tuổi trung niên trở lên.

Bệnh viêm khớp dạng thấp xuất phát từ nguyên nhân do hệ miễn dịch. Khi cơ thể người bệnh tự sản sinh ra các kháng thể chống lại chính những lớp màng bao quanh khớp xương dẫn đến tình trạng sưng viêm làm dày synovium, dần dần sẽ dẫn tới sự phá hủy sụn và ổ khớp. Bên cạnh đó, các thành phần quanh khớp như hệ dây chằng, gân,… cũng có thể sẽ bị ảnh hưởng như suy yếu, biến dạng hay mất dần sự liên kết.

Hiện nay, nguyên nhân cụ thể có thể gây viêm khớp dạng thấp vẫn chưa được chứng minh. Tuy nhiên các nhà khoa học đã chỉ ra những yếu tố có thể tác động hình thành viêm khớp dạng thấp như di truyền, do nhiễm vi khuẩn, virus,…

2. Khi bị viêm khớp dạng thấp người bệnh có biểu hiện gì? 

Những biểu hiện thường gặp ở người bị viêm khớp dạng thấp bao gồm:

• Bệnh nhân có thể bị sốt cao, cân nặng giảm bất thường.
• Thường xuyên mệt mỏi, suy nhược và thiếu máu.
• Viêm (hoặc không viêm), đau và sưng đỏ, nóng ran quanh vùng khớp.

Buổi sáng khi vừa thức dậy người bệnh thường bị cứng khớp. Tình trạng bệnh này có thể kéo dài hơn 1 tiếng và thường bắt đầu từ những khớp nhỏ ở cổ tay, ngón tay, khớp gối và bàn tay,… hoặc có thể ảnh hưởng tới nhiều vị trí cùng một lúc.

Cần lưu ý tới những triệu chứng điển hình của bệnh viêm đa khớp dạng thấp đó là các cơn đau xảy ra ở những bộ phận đối xứng. Chẳng hạn như nếu người bệnh bị viêm đa khớp dạng thấp ở bên tay phải thì bên tay trái cũng sẽ bị, tương tự như những vị trí khác cũng giống thế.

3. Những biến chứng nghiêm trọng của bệnh viêm khớp dạng thấp

Nếu như không được phát hiện và có phương án điều trị kịp thời, đúng cách, viêm khớp dạng thấp có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho người bệnh, cụ thể như sau:

• Ảnh hưởng nghiêm trọng tới hệ thống cơ xương khớp: Gây cứng khớp, dính khớp, teo cơ, loãng xương, nặng nhất có thể là bị tàn phế. Điều này sẽ khiến tay hoặc chân của bệnh nhân bị co quắp, biến dạng gặp phải nhiều khó khăn trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày.
• Ảnh hưởng lớn tới các cơ quan khác trong cơ thể, bao gồm: Mắt, phổi, tim, da, hệ thần kinh, thận,… gây tình trạng suy giảm chất lượng cuộc sống.
• Những biến chứng do tác dụng phụ của thuốc corticoid: Gây tụ mỡ vùng lưng và mặt, mệt mỏi do thiếu máu, da mỏng, tổn thương thận và gan, gây phụ thuộc vào thuốc,…
• Một biến chứng đáng lo ngại khác là có đến 25% bệnh nhân là phụ nữ bị viêm đa khớp dạng thấp gặp khó khăn trong việc thụ thai. Đôi khi, có những trường hợp trở nên trầm cảm hoặc mắc chứng rối loạn tâm thần do bệnh tật.

4. Viêm khớp dạng thấp phải làm sao để cải thiện?

Đây là một bệnh lý mạn tính và không thể chữa khỏi. Các phương pháp điều trị bệnh hiện nay chỉ giúp làm giảm viêm, giảm đau, ngăn ngừa hoặc giúp làm chậm quá trình tổn thương khớp, đồng thời giảm thiểu nguy cơ tàn tật và cho phép người bệnh vận động nhiều nhất có thể.

Việc điều trị viêm khớp dạng thấp thường được chia thành những phương pháp chính như: Điều trị bằng thuốc, điều trị hỗ trợ và phẫu thuật.   

4.1. Phương pháp điều trị bằng thuốc 

4.1.1. Nhóm thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm (DMARD)

Nếu đã được chẩn đoán chính xác bệnh, bác sĩ thường sẽ chỉ định dùng DMARD trong quá trình điều trị ban đầu. Những loại thuốc này sẽ giúp làm dịu các triệu chứng và kiềm chế quá trình phát triển bệnh, cụ thể như: Methotrexate, Leflunomide, Hydroxychloroquine, Sulfasalazine…

4.1.2. Sử dụng thuốc sinh học

Phương pháp điều trị bằng các thuốc sinh học, như thuốc kháng IL-6 hay kháng TNF- alpha, là một trong những hình thức điều trị mới cho bệnh viêm khớp dạng thấp. Chúng được dùng kết hợp cùng với các loại DMARD khác hoặc dùng riêng khi những thuốc DMARD không còn phát huy tác dụng. Thuốc sinh học thường được sử dụng theo đường tiêm.

4.1.3. Sử dụng thuốc ức chế JAK

Thuốc ức chế JAK là một loại thuốc mới, được sử dụng để chữa cho bệnh nhân ở độ tuổi trưởng thành, khi tình trạng bệnh ở thể trung bình đến nặng và đã từng điều trị thất bại với thuốc Methotrexat. Vai trò của thuốc này là ức chế hoạt động của các enzyme trong quá trình truyền tín hiệu, giúp cắt đứt nguồn giải phóng các cytokin tiền viêm gây tình trạng viêm khớp. Các loại thuốc đại diện cho nhóm này là Tofacitinib, Baricitinib…

4.1.4. Các thuốc giảm đau

Ngoài các loại thuốc được dùng để kiểm soát sự tiến triển của bệnh, bác sĩ cũng có thể sử dụng một số loại thuốc đặc biệt để giúp giảm đau nhức. Những loại thuốc này không có khả năng điều trị triệu chứng viêm ở khớp, nhưng chúng sẽ giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn trong khi chờ các phương pháp tiếp theo hoặc khi có các cơn đau nhức bùng phát. 

4.1.5. Các thuốc chống viêm không steroid (NSAID)

Ngoài ra, bác sĩ có thể kê đơn các thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như Ibuprofen, Naproxen hoặc Diclofenac, Celecoxib hoặc Etoricoxib… Những loại thuốc này cũng có thể giúp giảm đau, chống viêm ở khớp xương, chứ không có khả năng ngăn ngừa bệnh tiến triển.

4.1.6. Các thuốc nhóm Steroid

Steroid là một loại thuốc mạnh có thể giúp làm giảm đau, giảm cứng khớp và chống viêm. Loại thuốc này thường được dùng qua dạng viên uống. Chúng thường được sử dụng để giúp giảm đau trong thời gian ngắn, vì nếu như dùng lâu dài có thể có những tác dụng phụ nghiêm trọng như tăng cân, loãng xương, dễ gây xuất huyết dưới da, yếu cơ… 

4.2. Các phương pháp điều trị hỗ trợ

Ngoài điều trị bằng thuốc, các bác sĩ cũng có thể chỉ định người bệnh thực hiện một số biện pháp hỗ trợ dưới đây. Cụ thể như sau:  

4.2.1. Vật lý trị liệu

Thông qua những bài tập, chuyên gia vật lý trị liệu sẽ giúp cho người bệnh cải thiện về thể lực, tăng cường sức mạnh của phần cơ bắp, đồng thời làm cho các khớp xương trở nên linh hoạt dẻo dai hơn.

Các kỹ thuật viên vật lý trị liệu cũng có thể giúp cho người bệnh giảm đau bằng cách chườm nóng hoặc chườm lạnh, để kích thích thần kinh bằng xung điện qua da (TENS).

4.2.2. Sử dụng dụng cụ hỗ trợ 

Trường hợp bệnh nhân gặp phải khó khăn với các công việc hàng ngày, liệu pháp dùng các dụng cụ hỗ trợ sẽ được áp dụng. Bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên về những cách vận động, đeo nẹp, mang giá đỡ, dùng đế lót giày… để giúp cho người bệnh bảo vệ được khớp, cả khi ở nhà hay tại nơi làm việc.

4.2.3. Liệu pháp bổ sung

Nhiều người bệnh bị viêm khớp dạng thấp có thể được chỉ định thực hiện châm cứu, massage… để tăng cường lưu thông tuần hoàn máu, giúp cho các khớp dẻo dai hơn.

4.2.4. Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý

Hiện tại không có bằng chứng chắc chắn chứng minh về việc thực phẩm có thể chữa trị hay khiến cho tình trạng bệnh viêm khớp dạng thấp trở nên trầm trọng hơn. Tuy nhiên, việc xây dựng một chế độ ăn uống dinh dưỡng cân bằng, lành mạnh với việc bổ sung rau, trái cây, các loại đậu, hạt, ngũ cốc, cá và chất béo không bão hòa… sẽ có ích đối với sức khỏe tổng thể nói chung và hệ cơ xương khớp nói riêng. 

Nhiều nghiên cứu cho thấy, bổ sung canxi và vitamin D giúp ngăn ngừa tình trạng loãng xương, nếu như bạn đang dùng thuốc steroid và bổ sung axit folic có thể hạn chế được một số tác dụng phụ của thuốc Methotrexate. Việc bổ sung dầu cá cũng sẽ giúp giảm đau và giảm cứng khớp do viêm khớp dạng thấp.

4.3. Phương pháp phẫu thuật

Các chuyên gia cho rằng, trong một số trường hợp dù đã dùng thuốc kèm với những biện pháp hỗ trợ nhưng khớp xương của người bệnh vẫn bị tổn thương. Đối với trường hợp này, phương án phẫu thuật có thể sẽ được đề ra để giúp phục hồi khả năng sử dụng các khớp. Phẫu thuật cũng có thể được khuyến nghị giúp làm giảm đau hoặc sửa chữa các dị tật, bao gồm các phương pháp sau:

4.3.1. Phẫu thuật ngón tay, bàn tay và cổ tay

Có nhiều loại phẫu thuật khác nhau để giúp điều chỉnh các vấn đề về khớp ở bàn tay, ngón tay như giải phóng ống cổ tay, giải phóng gân ở ngón tay để giúp điều trị chứng uốn cong bất thường, loại bỏ các mô bị viêm ở các khớp ngón tay. 

4.3.2. Nội soi khớp

Đây là một thủ tục để giúp loại bỏ các mô khớp bị viêm. Trong quá trình tiến hành nội soi khớp, một ống nhỏ có gắn đèn và máy nội soi khớp sẽ được đưa vào khớp thông qua một vết cắt nhỏ để các bác sĩ phẫu thuật thao tác ở khớp đang bị tổn thương. Đối với phương pháp phẫu thuật can thiệp ít xâm lấn này, người bệnh thường không phải nằm viện lâu và chỉ cần được nghỉ ngơi trong vài ngày là có thể sinh hoạt lại như bình thường. 

4.3.3. Thay khớp

Một số người bệnh viêm khớp dạng thấp cần phẫu thuật để thay thế một phần hoặc toàn bộ khớp xương, chẳng hạn như khớp háng, khớp gối hoặc khớp vai. Trước đây, phẫu thuật thay khớp háng là một cuộc đại phẫu kéo dài và người bệnh sẽ cần phải nằm viện nhiều ngày và cần đến vài tháng tiến hành tập vật lý trị liệu để phục hồi chức năng.

5. Các phương pháp giúp giảm đau và phòng tránh bệnh

Việc dùng thuốc thôi vẫn chưa đủ để giúp giải quyết nỗi lo “viêm khớp dạng thấp phải làm sao mới cải thiện”, người bệnh vẫn cần phải tự giác thay đổi bản thân để giúp cải thiện tình trạng bệnh một cách nhanh chóng hơn, thông qua một số biện pháp như sau:

5.1. Duy trì cân nặng lý tưởng 

Để tránh việc thừa cân, béo phì có thể làm gia tăng áp lực lên các khớp, người bệnh cần phải đưa chỉ số cân nặng của mình về mức hợp lý, phù hợp với thể trạng của mình theo tư vấn của các bác sĩ chuyên khoa. Khi tình trạng thừa cân không còn là trở ngại nữa, bệnh nhân sẽ cảm thấy dễ dàng hơn trong khi di chuyển, vận động, nên các khớp nhờ đó mà sẽ giảm bớt đau hơn.

5.2. Rèn luyện thể lực thường xuyên

Bệnh nhân bị viêm đa khớp dạng thấp cần lựa chọn những bài tập nhẹ nhàng, dễ thực hiện như kéo giãn cơ, đi bộ, bơi lội để giúp duy trì sự linh hoạt, dẻo dai của hệ cơ xương khớp. Nên tránh những bài tập với cường độ mạnh như nâng tạ nặng, chạy nhanh,… bởi rất dễ làm tổn thương tới các khớp xương.

5.3. Bổ sung axit béo trong thực đơn

Các nghiên cứu cho thấy các axit béo omega 3 và axit gamma-linolenic (GLA) có tác dụng trong việc kháng viêm rất tốt cho những người đang bị viêm khớp dạng thấp. Các loại axit béo này được tìm thấy nhiều ở trong dầu cá, hoa lưu ly, cây gai dầu, cây anh thảo và phúc bồn tử đen. Ngoài ra, hiện nay cũng có nhiều sản phẩm chức năng có chứa những loại dầu này, nhưng trước khi dùng người bệnh cần phải lắng nghe tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa, không nên tự ý mua về sử dụng.

5.4. Hạn chế thực phẩm gây hại cho sức khỏe

Ngoài chế độ ăn dinh dưỡng lành mạnh, đảm bảo cung cấp đủ các dưỡng chất thiết yếu, người bệnh nên tránh xa những thức ăn có hại cho sức khỏe như các chất kích thích như rượu bia, cà phê, thuốc lá,… tránh ăn mặn, thức ăn chứa gluten, nhiều dầu mỡ,… làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.

Trên đây là bài viết giải đáp cho câu hỏi viêm khớp dạng thấp phải làm sao để cải thiện? để giúp người bệnh có những biện pháp điều trị bệnh hiệu quả, đồng thời có chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt khoa học để đảm bảo sức khỏe tổng thể cũng như sức khỏe xương khớp.