Viêm khớp ngón chân cái: Nguyên nhân và cách điều trị

Viêm khớp ngón chân cái là hiện tượng thường hay gặp nhưng không phải ai cũng biết được nguy hiểm mà nó đem lại. Bệnh gây ra những con đau nhức và kèm theo những triệu chứng khó chịu ảnh hưởng đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vì vậy, hãy cùng Dược Mỹ Phẩm Khang Linh tìm hiểu về bệnh viêm khớp ngón chân cái.

1. Tình trạng viêm khớp ngón chân cái là gì?

Các khớp ngón chân là vị trí rất dễ lắng đọng các tinh thể muối urat, khiến cho người bệnh thường xuyên gặp phải những cơn đau nhức dai dẳng. Có đến khoảng 80% người bệnh mắc các bệnh lý xương khớp gặp phải những triệu chứng có liên quan đến khớp ngón chân cái, trong đó có tình trạng viêm khớp.

Ngón chân cái là nơi cung cấp thêm lực đòn bẩy cho bàn chân mỗi khi chạy bộ, đi bộ hoặc nhảy và có sự kết hợp với ngón út để hỗ trợ duy trì sự cân bằng của cơ thể khi đứng. Khi khớp ngón chân cái bị ảnh hưởng thì đồng thời những chức năng khác của bàn chân cũng bị ảnh hưởng theo, dẫn tới nhiều vấn đề.

Đây là một bệnh rối loạn của khớp gốc ngón chân cái gây ra tình trạng cứng khớp và đau khớp ngón chân. Cơn đau có thể sẽ dữ dội hơn khi thời tiết lạnh và xuất hiện tình trạng sưng, viêm.

Bệnh là rối loạn phổ biến thứ hai của ngón chân cái chỉ sau bệnh hallux valgus và thường xuất hiện ở thanh thiếu niên và người trưởng thành trong độ tuổi (30-60). Tình trạng viêm khớp ngón chân có thể gặp ở rất nhiều đối tượng, đặc biệt là những người thường xuyên phải vận động mạnh, chơi thể thao quá sức, vận động viên, người lớn tuổi, người thường xuyên dùng rượu bia…

2. Triệu chứng bệnh viêm khớp ngón chân cái

Tùy vào nguyên nhân gây bệnh mà các triệu chứng viêm khớp ngón chân cái sẽ có những biểu hiện khác nhau. Trong đó, các biểu hiện thường hay gặp nhất có thể kể đến như sau:

• Cứng khớp vào buổi sáng, sau khoảng 30 phút khớp sẽ giãn ra.
• Có tiếng lạo xạo, lục cục mỗi khi chuyển động.
• Sưng đỏ, tấy khớp ngón chân cái.
• Cơ bắp xung quanh khớp xương yếu dần.
• Các khớp ngón chân cái khó khăn trong cử động.
• Biến dạng ngón chân cái.
• Người bệnh đi lại khó khăn.

Ngoài ra còn có một số triệu chứng đi kèm theo như sau:

• Xuất hiện các vết bầm, tím.
• Có cảm giác nóng, rát chân.
• Ngón chân đột ngột lạnh.
• Tê ngón chân cái.

3. Viêm khớp ngón chân cái có nguy hiểm không?

Tình trạng này do nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó bao gồm cả những nguyên nhân do chấn thương nhẹ hay do đi giày dép không phù hợp, thậm chí là biến chứng của những bệnh lý nguy hiểm.

Tuy nhiên, dù xuất phát từ nguyên nhân nào, nếu như không được chữa trị kịp thời thì tình trạng viêm khớp ngón chân cái có thể dẫn tới những biến chứng và tổn thương vĩnh viễn như sau:

• Cơn đau nhức mãn tính.
• Khuyết tật khớp ngón chân cái.
• Một số trường hợp nặng, ngón chân cái có thể bị hoại tử phải cắt bỏ.
• Gây tổn thương thần kinh vĩnh viễn.

Ngoài ra, viêm khớp ngón chân cái có liên quan tới các bệnh lý xương khớp nguy hiểm, nếu như phát hiện muộn không tránh khỏi những biến chứng nghiêm trọng như:

• Biến dạng khớp ngón chân.
• Sụn khớp bị phá hủy dẫn đến các khớp lỏng lẻo.
• Chết xương.
• Chảy máu trong khớp và nhiễm trùng khớp.
• Gãy xương…

4. Nguyên nhân gây viêm khớp ngón chân cái

Tình trạng viêm sưng đau khớp ngón chân cái có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân như:

• Chấn thương: Khi chơi các thể thao, vận động sai cách, quá sức hay tai nạn lao động, tai nạn giao thông,…
• Thói quen vận động hay cử động sai tư thế.
• Lười vận động: Thói quen thường xuyên ngồi một chỗ trong thời gian dài, ít vận động thể dục khiến cho cơ bắp yếu đi và xương khớp không còn linh hoạt dẫn đến tình trạng đau nhức trong đó có các khớp ngón chân cái.
• Sử dụng các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá chính là tác nhân gây cản trở quá trình hấp thu các chất dinh dưỡng cho xương khớp. Những người thường xuyên sử dụng chất kích thích trong thời gian dài có nguy cơ mắc bệnh viêm đau xương khớp ngón chân cái cao hơn người bình thường.
• Ăn uống thiếu chất: Thiếu chất dinh dưỡng sẽ khiến xương khớp kém phát triển dẫn đến triệu chứng đau nhức và phát triển thành viêm xương khớp.
• Các bệnh lý có liên quan đến viêm khớp ngón chân cái như gout, thoái hóa khớp, viêm khớp, viêm khớp dạng thấp….

5. Khi nào người bệnh nên đến gặp bác sĩ?

Ngoài những triệu chứng bệnh đã nêu ở trên, nếu như điều trị tại nhà không đỡ hoặc những biểu hiện không có dấu hiệu thuyên giảm mà vẫn tiếp tục đau nhức nặng hơn đi kèm với một số biểu hiện sau, người bệnh nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám và có phương pháp điều trị kịp thời.

• Thay đổi ý thức và dễ nhầm lẫn.
• Có tình trạng khó thở, thở khò khè.
• Sốt cao trên 38,5 độ C.
• Mất khả năng đi lại.
• Ngón chân đỏ tấy và sưng đau.
• Xuất hiện những vết loét, mủ ở bàn chân và ngón chân.
• Bị biến dạng ngón chân cái.

6. Phương pháp chẩn đoán viêm khớp ngón chân cái

Dựa vào các triệu chứng và biểu hiện ban đầu, tiền sử bệnh lý để các bác sĩ có thể chẩn đoán sơ bộ. Để kiểm tra chắc chắn và loại trừ những nguyên nhân gây bệnh, có thể thực hiện một số biện pháp kiểm tra như sau:

• Xét nghiệm máu: Để kiểm tra nồng độ acid uric trong máu hoặc có vi khuẩn nào bất thường không.
• Chụp X-quang: Để phát hiện những bất thường trong xương khớp.
• Chụp MRI: Chụp cộng hưởng từ để kiểm tra được các mô mềm xung quanh khớp xương như sụn, dây thần kinh, mao mạch, dây chằng và kiểm tra những tổn thương.
• Điện cơ (EMG): Đây là phương pháp đo mức độ phản ứng của cơ bắp khi có dòng điện kích thích chạy qua.

7. Các phương pháp điều trị bệnh

Viêm khớp ngón chân cái có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân gây nên. Vì vậy sẽ có những phác đồ điều trị bệnh riêng sau khi thăm khám và chẩn đoán chính xác nguyên nhân. Do vậy người bệnh cần phải tuân thủ chỉ định của bác sĩ.

Sau đây là một số phương pháp điều trị và hỗ trợ điều trị bệnh dành cho người bị viêm khớp ngón chân cái.

7.1. Các biện pháp điều trị bệnh tại nhà

• Chườm nóng hoặc chườm lạnh để giúp làm giảm sưng viêm trong trường hợp các khớp ngón chân cái bị sưng tấy. Không xoa thuốc hoặc chườm nóng hoặc lạnh với những vết thương hở và mưng mủ.
• Nghỉ ngơi đầy đủ: Trong thời gian điều trị bệnh, người bệnh nên để ngón chân cái được nghỉ ngơi, hạn chế đi lại đặc biệt là tránh làm việc nặng và tránh tạo áp lực lên các khớp ngón chân cái.
• Dùng nẹp cố định: Sử dụng nẹp cố định để giúp hỗ trợ giảm áp lực lên ngón chân cái mỗi khi hoạt động.

7.2. Sử dụng các thuốc tây

Thuốc Tây y sẽ giúp làm giảm cơn đau và kiểm soát các triệu chứng đi kèm của bệnh. Tùy vào tình trạng sức khỏe cưng như mức độ của bệnh viêm khớp ngón chân cái mà bác sĩ sẽ chỉ định những loại thuốc phù hợp.

Một số loại thuốc có thể sử dụng như sau:

• Paracetamol giảm đau: Sử dụng thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAIDs) như: ibuprofen, naproxen. Các chất ức chế xanthine ozyase, allopurilnol, uricozym để giúp hạ acid uric trong máu. Gel bôi giảm đau tại chỗ như diclofenac (Voltaren)

• Tiêm steroid: Thuốc chống thấp khớp có tác dụng chậm (DMARDs).

7.3. Thực hiện vật lý trị liệu

Ngoài việc sử dụng thuốc, vật lý trị liệu cũng là biện pháp được áp dụng để giúp kiểm soát cơn đau ở khớp ngón chân cái. Dù mất nhiều thời gian để phát huy được công dụng so với thuốc tây nhưng phương pháp này lại đem tới hiệu quả lâu dài và ít phát sinh ra rủi ro.

Các chuyên gia vật lý trị liệu sẽ tiến hành những bài tập giúp làm tăng phạm vi chuyển động của ngón chân cái và tăng cường cho cơ bắp ở chân, từ đó giúp giảm đau và tăng tính linh hoạt của các khớp xương.

7.4. Phương pháp phẫu thuật

Phẫu thuật là phương án cuối cùng được áp dụng nếu các phương pháp khác không mang lại hiệu quả cao. Trong một số trường hợp  bệnh nặng dẫn tới hoại tử, gãy xương hoặc xuất hiện những hạt tophi do bệnh gout, các bác sĩ có thể chỉ định thực hiện phẫu thuật cắt bỏ hoặc nối xương để giúp giảm các cơn đau.

7.5. Một số bài thuốc dân gian chữa viêm khớp ngón chân cái

Các bài thuốc dân gian an toàn và lành tính với những thảo dược dễ kiếm sẽ giúp hỗ trợ điều trị những bệnh lý liên quan tới viêm đau khớp ngón chân cái. Bạn có thể thực hiện tại nhà một số bài thuốc dưới đây:

• Bài thuốc từ lá tía tô

Lấy một nắm tía tô tươi sắc cùng 1 lít nước trong khoảng 15-20 phút sau đó chắt lấy nước uống mỗi ngày. Nên duy trì bài thuốc trong hai tuần để thấy hiệu quả giảm đau rõ rệt.

• Bài thuốc từ cây dây đau xương

Sao vàng 200g dây đau xương đã chặt nhỏ. Mỗi lần sắc lấy một nắm nhỏ đến khi cạn còn một chén thì chắt lấy nước để uống trong ngày.

• Sử dụng giấm táo

Bạn có thể lấy giấm táo để pha loãng với nước ấm ngâm chân trong khoảng 15-20 phút để giúp giảm cơn đau do viêm sưng khớp ngón chân cái. Có thể sử dụng thêm gừng tươi đập dập đun trong nước nóng sau đó đun ấm để ngâm chân.

• Bài thuốc từ ngải cứu và rượu trắng

Sao nóng 100g ngải cứu tươi cùng một ít rượu trắng. Bọc vào túi vải sạch và chườm tại các khớp ngón chân cái bị đau viêm. Đắp đến khi nào hết hơi ấm thì ngừng. Nên thực hiện bài thuốc này trong vòng 10 ngày để mang lại hiệu quả điều trị tốt nhất.

• Sử dụng lá lốt để chữa viêm đau ngón chân cái

Giã dập lá lốt cùng với ít muối trắng và đắp vào vị trí ngón cái bị viêm. Có thể thực hiện theo cách khác như đem lá lốt tươi sắc với hai bát nước cho tới khi cạn còn ½ thì chia nhỏ uống trong ngày.

8. Những biện pháp phòng ngừa bệnh viêm khớp ngón chân cái

Dù chỉ xuất hiện những triệu chứng nhẹ của tình trạng viêm khớp ngón cái thì người bệnh cũng không nên chủ quan. Nếu như tình trạng viêm đau kéo dài trên ba ngày, người bệnh nên tiến hành thăm khám để giúp tìm ra nguyên nhân gây bệnh.

Trong trường hợp có những cơn đau nhức như bệnh gout, cơn đau này có thể biến mất nhưng trong thời gian đó các tinh thể muối urat sẽ vẫn tiếp tục hình thành và chuyển sang giai đoạn xuất hiện những hạt tophi dưới da rất nguy hiểm cho sức khỏe người bệnh.

Bên cạnh việc điều trị bệnh, người bệnh cũng cần kết hợp với các bài tập và chế độ ăn uống sinh hoạt lành mạnh để đẩy lùi cơn đau nhức cũng như phòng tránh tình trạng viêm khớp ngón chân cái tái phát cụ thể như sau:

• Hạn chế vận động mạnh, chơi các thể thao quá sức như bóng đá, chạy điền kinh hay múa bale…
• Thay đổi thói quen sinh hoạt và tránh tác động lực quá lâu lên các khớp ngón chân cái.
• Duy trì những bài tập cải thiện tính linh hoạt và sự dẻo dai của khớp ngón chân cái.
• Đi giày dép vừa cỡ, tránh mang giày cao gót gây chèn ép các ngón chân, đặc biệt là ngón chân cái.
• Luôn thực hiện khởi động trước mỗi bài tập.
• Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng bằng cách: Tăng cường những thực phẩm giàu omega-3, đối với người bị bệnh gout nên nạp vào cơ thể một lượng vừa phải. Bổ sung chất xơ có trong rau như rau họ cải, các loại gia vị, thảo mộc trà xanh, các thực phẩm giàu protein
• Hạn chế sử dụng rượu bia, đồ uống có cồn, caffeine, những đồ ăn nhiều đường, thực phẩm chế biến sẵn và thức ăn chiên xào.

Trên đây là bài viết về tình trạng bệnh viêm khớp ngón chân cái để giúp người bệnh có thể hiểu rõ về bệnh cũng như sớm đi thăm khám nếu xuất hiện những triệu chứng bệnh và có phương pháp điều trị bệnh hiệu quả nhất.