Viêm khớp quai hàm: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị

Viêm khớp quai hàm là tình trạng rối loạn khớp gây ra những cơn đau nhức khó chịu ảnh hưởng đến những hoạt động hàng ngày như ăn uống, nói chuyện. Chính vì vậy, người bệnh không được chủ quan mà phải thăm khám sớm nếu như xuất hiện triệu chứng bệnh. Vì vậy, hãy cùng Dược Mỹ Phẩm Khang Linh tìm hiểu về tình trạng viêm khớp quai hàm để được hiểu rõ.

Xem thêm:

• Viêm khớp xương chậu: Nguyên nhân và cách điều trị bệnh
• Tìm hiểu chung về căn bệnh viêm khớp ngón chân
• Giải đáp: Viêm khớp dạng thấp phải làm sao để cải thiện?
• Giải đáp: Viêm khớp thái dương hàm uống thuốc gì?

1. Viêm khớp quai hàm là gì?

Khớp quai hàm là khớp nối giữa xương hàm dưới và xương sọ ở hai bên mặt. Nó giúp cho hàm đóng mở để thực hiện các hoạt động như nhai, nói, nuốt… Khớp này thường di chuyển 3 chiều, được cấu tạo từ các thành phần gồm xương, sụn khớp, dây chằng, đĩa khớp và bao khớp. Bất kỳ một thành phần cấu tạo nào bị tổn thương đều có thể sẽ gây ra tình trạng viêm khớp.

Viêm khớp quai hàm gây đau, co thắt, mất cân bằng khớp và ảnh hưởng tới chức năng của khớp. Bên cạnh đó, bệnh còn có thể gây ra một loạt các biểu hiện khó chịu khác cũng như làm mất thẩm mỹ của người bệnh. Nếu như không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm khác.

2. Những dấu hiệu của viêm khớp quai hàm

Triệu chứng của bệnh viêm khớp quai hàm thường bị nhầm lẫn với dấu hiệu của những bệnh lý khác. Bệnh diễn biến âm thầm và một thời gian sau các dấu hiệu bệnh mới thực sự rõ ràng. Dưới đây là những triệu chứng cơ bản:

• Đau vùng khớp quai hàm: Đau ở một hoặc cả hai bên mặt. Cơn đau sẽ tăng dần từ nhẹ tới dữ dội, đặc biệt nhất là khi nhai.
• Đau nhức ở các vùng lân cận: Đau trong và xung quanh tai, ù tai. Đau nhức ở mắt, hoa mắt, đau đầu. Cơn đau có thể lan xuống cổ và gáy.
• Khó khăn trong khi cử động khớp: Cử động mở và khép miệng rất khó khăn. Nếu như ở tình trạng nặng, người bệnh sẽ không thể há miệng.
• Xuất hiện tiếng lục cục tại khớp: Khi há miệng và nhai thức ăn thì có tiếng lục cục.
• Biến dạng khuôn mặt: Viêm khớp quai hàm nổi hạch có thể gây ra phì đại cơ nhai, sưng to mặt và mặt mất cân đối.
• Sốt: Nóng, sốt và khó chịu trong người, đặc biệt là vào buổi chiều tối.

3. Viêm khớp quai hàm có nguy hiểm không?

Bệnh ảnh hưởng lớn tới chức năng nói, ăn của người bệnh. Điều này sẽ gây tác động nghiêm trọng tới cuộc sống sinh hoạt hàng ngày cũng như việc đảm bảo dinh dưỡng trong cơ thể. Nếu bệnh kéo dài và diễn biến ngày càng trầm trọng hơn sẽ dẫn tới những biến chứng như: Giãn khớp do viêm khớp quai hàm nổi hạch, khớp giãn có thể gây ra trật khớp, dính khớp. Cuối cùng bệnh có thể gây ra tình trạng thủng đĩa khớp, phá hủy đầu xương và  xơ cứng khớp khiến cho người bệnh không thể há miệng được.

4. Nguyên nhân gây tình trạng viêm khớp quai hàm

Bệnh viêm khớp quai hàm có thể gây ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó chủ yếu là các yếu tố sau:

4.1. Là biến chứng của các bệnh lý khác

Đây được coi là một nguyên nhân phổ biến gây tình trạng viêm khớp quai hàm. Một số bệnh lý có thể kể đến như sau:

• Nhiễm khuẩn
• Thoái hóa khớp: Khớp quai hàm thường là khớp chịu ảnh hưởng sau cùng do thoái hóa khớp gây ra. Tình trạng này thường xảy ra ở những người cao tuổi.
• Viêm khớp dạng thấp: Viêm khớp dạng thấp chiếm khoảng 50% nguyên nhân gây ra rối loạn khớp quai hàm.

4.2. Do biến dạng bẩm sinh

Những biến dạng bẩm sinh có thể sẽ gây ảnh hưởng tới khả năng hoạt động của các bộ phận như răng, hàm. Lâu dần nó sẽ gây viêm nhiễm. Các biến dạng này có thể bao gồm khớp cắn lệch hay răng mọc không đều…

4.3. Các chấn thương

Các chấn thương thường gặp phải trong lao động, tai nạn giao thông hoặc sinh hoạt thường ngày cũng có thể là nguyên nhân gây ra bệnh. Những va đập tại mặt và hàm có thể tạo ra những thương tổn ở khớp quai hàm. Đôi khi những chấn thương có thể xảy ra khi há miệng quá rộng một cách đột ngột.

4.4. Do thói quen xấu

Đối với một số trường hợp, khớp quai hàm bị tổn thương do những thói quen xấu của người bệnh. Có thể kể đến các thói quen như thường xuyên nghiến chặt hàm răng, hay mài răng vào nhau, để cơ hàm phải làm việc liên tục, nhai cắn một bên, cắn móng tay… Đôi khi ngay cả người bệnh cũng không tự ý thức được điều này bởi có thể hiện tượng nghiến hay mài răng chỉ xảy ra vào họ lúc ngủ.

5. Khi nào bị viêm khớp quai hàm tới gặp bác sĩ?

Khi xuất hiện những triệu chứng sau, người bệnh cần phải tới gặp bác sĩ để được chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh:

• Đau kéo dài hơn 1 tuần dù đã thực hiện các biện pháp điều trị tại nhà.
• Đau khi mở miệng hoặc khi đánh răng.
• Khi há miệng có tiếng khớp kêu lục cục.
• Không há hoặc đóng miệng được. Nhai khó khăn.

6. Các phương pháp chẩn đoán

Để chẩn đoán bệnh, các bác sĩ sẽ thực hiện một số phương pháp chẩn đoán sau:

• Khám lâm sàng: Xem xét các triệu chứng, hỏi người bệnh về tiền sử bệnh và kiểm tra tầm vận động của khớp.
• Chụp X-quang.
• Chụp CT cắt lớp.
• Chụp MRI.
• Nội soi khớp.
• Tiến hành xét nghiệm máu.

7. Điều trị viêm khớp quai hàm

Về cơ bản, nếu bệnh được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, đúng cách sẽ được chữa khỏi. Tuy nhiên nếu tình trạng bệnh nặng, phức tạp có thể phải điều trị kéo dài trong thời gian một năm, thậm chí là chung sống với căn bệnh này suốt đời. Tùy thuộc vào từng đối tượng người bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định những phương pháp điều trị phù hợp như sau:

7.1. Chườm giảm đau viêm khớp quai hàm

Một trong những biện pháp giúp giảm đau tạm thời mà người bệnh có thể thực hiện là chườm giảm đau. Phương pháp chườm lạnh sẽ phát huy hiệu quả trong vòng 48 giờ sau khi chấn thương tại mặt và cơ hàm. Chườm nóng sẽ giúp giảm tình trạng sưng và đau.

Người bệnh có thể dùng khăn, túi chườm hay chai nước để chườm vào vị trí bị đau. Thời gian chườm trong khoảng 15 – 20 phút. Cần lưu ý là không chườm lên các vết thương hở và không để nhiệt độ quá nóng.

7.2. Các biện pháp nha khoa

Phương pháp này sẽ giúp khắc phục nguyên nhân gây bệnh cũng như làm giảm tối đa cử động ở khớp quai hàm làm nghiêm trọng hơn tình trạng bệnh. Người bệnh cần phải tới gặp nha sĩ để được tư vấn và chọn lựa biện pháp hợp lý.

• Niềng răng: Giúp chỉnh lại khớp cắn và điều chỉnh lại các vị trí răng bị lệch. Có nhiều cách niềng răng như: niềng răng sứ, niềng răng kim loại…
• Đặt đĩa cắn: Đĩa cắn sẽ được thiết kế đặc biệt để đeo vào miệng ngăn tình trạng nghiến răng hay cắn chặt hàm vào ban đêm.
• Phục hình thẩm mỹ răng.

7.3. Sử dụng thuốc tây 

Người bệnh chỉ dùng thuốc theo sự hướng dẫn của bác sĩ. Một số loại thuốc có thể được chỉ định trong điều trị viêm khớp quai hàm như:

• Thuốc giảm đau: Paracetamol, Codein… Nhóm thuốc này giúp giảm bớt những cơn đau nhức do viêm cho người bệnh. Nó thường được dùng kết hợp với những loại thuốc hoặc phương pháp điều trị khác.
• Thuốc kháng sinh: Penicillin G, Oxacillin… Bác sĩ sẽ chỉ định, kê đơn thuốc kháng sinh trong những trường hợp viêm khớp xuất phát từ nguyên nhân do nhiễm khuẩn giúp tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh.
• Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Diclofenac, Meloxicam… có tác dụng giúp hạn chế tình trạng viêm nhiễm tại khớp, đồng thời hỗ trợ giảm đau và sưng.
• Thuốc giãn cơ: Eperisone… giúp làm giảm tình trạng căng cứng và thư giãn cơ hàm cho người bệnh.

7.4. Châm cứu trị viêm khớp quai hàm

Việc sử dụng kim châm cứu để tác động vào các huyệt đạo sẽ giúp giảm tín hiệu dẫn truyền thần kinh gây đau. Đây cũng cách giúp giãn cơ hàm và đem lại cảm giác dễ chịu hơn cho người bệnh. Được coi là phương pháp hỗ trợ điều trị hiệu quả.

7.5. Dùng vật lý trị liệu

Các biện pháp vật lý trị liệu có tác dụng rất tốt trong việc phục hồi lại chức năng của khớp quai hàm, cũng như làm giảm đau và giãn cơ. Bác sĩ vật lý trị liệu có thể chỉ định thực hiện: xoa bóp, chiếu đèn hồng ngoại, tập vận động khớp hàm dưới, siêu âm trị liệu… Để đạt hiệu quả tốt, người bệnh cần phải phối hợp tốt trong quá trình điều trị.

7.6. Liệu pháp chọc rửa khớp hàm

Bác sĩ sẽ chèn kim vào khớp, đồng thời bơm vào khớp một loại chất lỏng đặc biệt. Nó sẽ giúp loại bỏ những mảnh vụn và các sản phẩm phụ viêm. Phương pháp này thường đi kèm với các phương pháp vật lý trị liệu khác.

7.7. Thực hiện phẫu thuật

Phẫu thuật là phương pháp được chọn lựa cuối cùng. Tuy nhiên, cũng không có nhiều trường hợp cần sử dụng tới phương pháp này. Bác sĩ hoặc nha sĩ có thể tiến hành mổ mở hoặc mổ nội soi để sửa chữa hoặc thay thế khớp xương bị hư hại.

8. Các bài tập giúp giảm đau khớp quai hàm

Để cải thiện chức năng của khớp quai hàm, người bệnh có thể áp dụng một số bài tập đơn giản dưới đây:

8.1. Bài tập mở miệng với lực cản giúp giảm đau

Bài tập này giúp cho cơ hàm trở nên chắc khỏe hơn. Nó cũng giúp cải thiện độ linh hoạt trong vận động của các cơ tại hàm.

• Đầu tiên người bệnh ngồi hoặc nằm thẳng.
• Nhẹ nhàng đặt một ngón tay cái ở dưới cằm.
• Vừa từ từ mở miệng vừa thực hiện ấn ngón tay cái vào cằm. Giữ tư thế này trong 5 giây rồi trở lại tư thế ban đầu

8.2. Giảm đau với bài tập khép miệng với lực cản

Bài tập này cũng có tác dụng tăng cường độ chắc khỏe cho khớp quai hàm, bạn có thể thực hiện tập khép miệng với lực cản như sau:

• Ngồi hoặc nằm thẳng, sau đó mở miệng.
• Lấy ngón trỏ và ngón cái ở cùng một bàn tay để bóp trên phần sống hàm nằm ở giữa cằm và môi dưới.
• Vừa bóp vừa từ từ khép miệng lại.
• Lặp lại động tác trên 3 lần.

8.3. Bài tập giúp thư giãn hàm

Bài tập này giúp cơ hàm được giãn ra và khớp được thư giãn. Nó đồng thời cũng tạo ra sự thư giãn chung cho cả cơ thể.

• Ngồi thẳng và mở hé miệng sao cho cảm thấy thoải mái nhất.
• Ngả lưng ra sau và trán hướng lên trời. Lúc này miệng vẫn mở hé. Hít sâu và thở ra nhẹ nhàng bằng mũi
• Trở lại tư thế ban đầu và lặp lại động tác 3 lần.

9. Phòng tránh viêm khớp quai hàm như thế nào?

Bạn có thể thực hiện những biện pháp dưới đây để phòng tránh bệnh viêm khớp quai hàm:

• Lựa chọn những đồ ăn mềm và dễ nhai. Đối với bệnh nhân trong 2 – 4 tuần đầu điều trị có thể ăn các món như canh, hầm, cháo, súp, sữa…
• Tránh thực phẩm khô cứng hay dai gây tăng áp lực lên cơ hàm như: các hạt cứng, kẹo cao su, sườn sụn…
• Tránh nhai quá lâu hoặc chỉ nhai về một bên làm lệch cơ hàm.
• Hạn chế há miệng quá to một cách đột ngột, đặc biệt là mỗi khi ăn, ngáp.
• Áp dụng những biện pháp để từ bỏ thói quen nghiến răng hay cắn chặt răng khi ngủ. Không cắn móng tay, cắn bút…
• Vệ sinh răng miệng sạch sẽ. Nếu như có vấn đề về răng miệng hãy đi khám nha khoa, đặc biệt là khớp cắn lệch, răng mọc chen chúc hay mất răng.
• Điều trị tích cực những bệnh lý về xương khớp có nguy cơ gây bệnh.
• Khám sức khỏe định kỳ 6 tháng 1 lần.
• Giữ tinh thần thoải mái và tránh căng thẳng.
• Tập thể dục đều đặn và tăng cường vận động để giúp nâng cao sức khỏe toàn thân.

Trên đây là bài viết về tình trạng viêm khớp quai hàm để người bệnh hiểu rõ và có cái nhìn tổng quát nhất. Nếu có các dấu hiệu bệnh cần tới các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, chẩn đoán và có phương pháp điều trị phù hợp.